Vruchtgroenten

Oorsprongsgebied

Aubergine behoort tot de nachtschadefamilie, net als gewassen zoals tomaat en aardappel. Nikolaj Vavilov (de bekende Russische plantkundige, plantveredelaar en geneticus van de 19^e en 20^e eeuw) heeft subtropisch en tropisch India en China als oorsprongs-gebieden van aubergine geïdentificeerd.

Late waardering

Rond de zestiende eeuw was de aubergine al bekend in Noordelijk Europa, maar werd toen nog voornamelijk als een sierplant gezien. Toen werd nog de naam Eierplant gebruikt, vanwege de kleine eiervormige witte vruchten die bepaalde rassen produceerden.

Het heeft een hele tijd geduurd voordat aubergine als vruchtgroente in Nederland aansloeg. Pas vanaf 1973 werden de eerste Nederlandse aubergines geteeld in gestookte kassen in het Westland. Buiten het Westland kenden mensen het niet en was er in eerste instantie weinig interesse in (wat de boer niet kent…). Door de tijd heen is de Nederlander aubergines meer gaan waarderen en gaan eten, waaronder deze erfgoedrassen.

Teeltcentra in Nederland

In 1752 werden de eerste troskomkommers, ook wel augurken, geteeld in Nederland. Ze werden voornamelijk in de omgeving van Venlo, Roermond, Noord-Brabant en de Beemster in de volle grond geteeld. Vanaf 1962 kwamen er hybride rassen die geschikt waren voor teelt onder glas.

Om te conserveren

De meeste augurken werden niet vers geconsumeerd, maar werden als geconserveerd product verhandeld. In de augurkenveredeling lag daarom een grote focus op de eisen van de verwerkende industrie. Ze werden meestal ingemaakt en aangeboden als 'zoetzuur'. De bereiding omvatte het wassen, sorteren op lengte, plaatsen in glazen potten of blikken, toevoegen van kruiden en een 'opgiet' van azijn, suiker en zout. Vervolgens werd het geheel verwarmd tot 80⁰C voor langere houdbaarheid, wat de karakteristieke geel-bronsgroene kleur aan de ingemaakte augurken gaf.

Oorsprong

Augurk en komkommer behoren tot dezelfde soort; de Cucumis sativus, en zijn kruisbaar met elkaar. Tegenwoordig zien we augurk en komkommer als verschillende groenten, maar vroeger werd de augurk als een variëteit van komkommer beschouwd. Van oorsprong komt komkommer uit Noordwest-India. Aan de voet van de Himalaya groeit nog steeds een ondersoort in het wild. Deze heeft kleine vruchten en is bitter.

Bittere komkommers

Komkommers zijn van origine bitter en vol zaden. De zaadvrije vruchten zouden omstreeks 1586 door veredeling in Engeland zijn ontstaan. De bitterheid van de vruchten was er pas rond 1960 uit veredeld. Ook de groene kleur van de komkommer die we nu kennen is er nog niet zo lang. Voor de Tweede Wereldoorlog gaven Nederlanders nog de voorkeur aan de gele en de witte komkommers die in bakken werden geteeld. De gele vielen in het Noorden en Oosten in de smaak; in het Zuiden vooral de witte. Later kwam vanuit Engeland ook de welbekende groene rassen, die in eerste instantie in Nederland alleen werden geteeld voor de export.

Afname van meloenenteelt in Nederland

In 1939 kende de Nederlandse meloenteelt zijn topjaar, met een areaal van 230 ha en éen veilingaanvoer van rond de 7 miljoen stuks. Na deze tijd kromp de teelt weer, veroorzaakt door toenemende Fusarium (verwelkingsziekte) aantastingen. Het voornaamste productiegebied in Nederland was Zuid-Holland, met zijn kassengemeenschap in het Westland. Na 1970 is de productie in eigen land steeds meer gaan afnemen en is de invoer vanuit het buitenland toegenomen. De Nederlandse meloenen werden geconfronteerd met de uitdaging om te concurreren met de hogere kwaliteit en suikergehalte van meloenen uit zuidelijke landen, waar de klimaatomstandigheden gunstiger waren.