Referenties

Op deze pagina worden de referenties benoemd die per gewas of gewasgroep zijn gebruikt. Overkoepelende bronnen zijn de onderstaande rassenlijsten, die niet bij ieder gewas in de referenties zullen staan, maar wel naar kan zijn verwezen in het verhaal over een ras.

Overzicht van online beschikbare Rassenlijst voor Groentegewassen van Wageningen University and Research eDepot.
Overzicht van online beschikbare Beschrijvende Rassenlijsten van het Instituut voor Plantveredeling van Wageningen University and Research eDepot.

Jaartallen die achter de rasnamen staan vermeld verwijzen naar het jaar van introductie in Nederland, of naar de eerste verwijzing naar het ras die is gevonden in oude literatuur of in rassenlijsten.

Bladgewassen

Sla

Huyskes, J.A. (1958). Het kweken van zwaardere glasslarassen. Instituut voor de Veredeling van Tuinbouwgewassen. https://edepot.wur.nl/401155
IVN natuur educatie (z.d.). Kweektips sla en pluksla. https://www.ivn.nl/aanbod/moestuinieren/leren-over-de-natuur/kweektips-sla/
Kik, C. (2017). Lactuca, Jordan, 2017. https://missions.cgn.wur.nl/KIKJOR/KIKJOR.htm
Kik, C. (2019). Lactuca, Uzbekistan, 2019. https://missions.cgn.wur.nl/UZBE19/UZBE19.htm
Kraker, J. (1994). Teelt van sla in al haar soorten. https://edepot.wur.nl/252301
Monticello.org (z.d.). Eat your greens. https://www.monticello.org/press/monticello-magazine/summer-2019/eat-your-greens/
Neintema, N. (2021). De herkomst van sla. https://edepot.wur.nl/548237
Rodenburg, C.M. & Basse, H. (1960). Beschrijving van cultivars van sla. Instituut voor de Veredeling van Tuinbouwgewassen. Zwolle, N.V. Uitgevers-maatschappij W. E. J. Tjeenk Willink.
Soest, W. van (1955). De teelt van sla in het winterhalfjaar. https://edepot.wur.nl/309350
Treuren, R. van (2021). Het DNA van sla ontrafeld: in 6000 jaar van onkruid tot geliefde groente. https://www.wur.nl/nl/nieuws/het-dna-van-sla-ontrafeld-in-6000-jaar-van-onkruid-tot-geliefde-groente.htm
Wijk, C. van (). Romeinse bla (bindsla). De vollegrondsteelt van A tot Z in beknopte zin. https://edepot.wur.nl/120951

Veldsla

Adaptive Seeds (z.d.). Corn Salad, Gelber Nüssler (https://www.adaptiveseeds.com/product/vegetables/greens/corn-salad-gelber-nussler/
CPRO-DLO (1994). 38e Beschrijvende Rassenlijst voor Groentegewassen voor de Teelt onder Glas 1994/1995. https://edepot.wur.nl/475513
Oerakker (z.d.). Beschrijving Erfgoedrassen Veldsla. https://deoerakker.cgn.wur.nl/or/download/EGRveldsla.pdf

Graan en graanachtigen

Bas, N.; Berentschot, I.; Heerkens, D., & Jennissen, T. (2020). Oude Granen Nieuw Brood. Uitgeverij Jan van Arkel.
Haan, H. de (1962). Vijftig Jaren Instituut voor Plantenveredeling der Landbouwhogeschool 1912 – 1962. https://edepot.wur.nl/239127
Haan, H. (1970). In Memoriam DR Rijpko Jan Mansholt. Euphytica. 101-102. https://link.springer.com/article/10.1007/BF01902933
Hagenblad, J. & Leino, M.W. (2021). Chevalier barley: The influence of a world-leading malting variety. Crop Science, 62, 235–246.https://doi.org/10.1002/csc2.20668
Maat, H. (1998). De veredeling van tarwe in Nederland. https://deoerakker.cgn.wur.nl/docs/De%20veredeling%20van%20tarwe%20in%20Nederland.pdf
Mansholt, R.J. (1907). Beschrijving van de zaaizadenteelt, Boerderij ‘Fletum’ in den Westpolder. De Methode Van Veredeling en de Gekweekte Rassen.
Maris, W. (1921). Prof. dr. L. Broekema (1850-1936), License: PDM 1.0 DEED. Subcollectie portretten Rectores, professoren; Omnia (COL09.04.03). Wageningen University and Research Image Collections. https://www.wur.nl/en/library/imagecollections.htm?utm_source=verkorte_url&utm_medium=redirect
NieuweOogst (2012). Oude graanrassen in ere hersteld. https://www.nieuweoogst.nl/nieuws/2012/09/29/oude-graanrassen-in-ere-hersteld
OranjeLijst (z.d.). Gerst; Haver; Rogge; Tarwe. https://deoerakker.cgn.wur.nl/oranjelijst.htm
OranjeLijst (z.d.). Overzicht van de verschillende graansoorten en oude rassen. https://edepot.wur.nl/338149
Pearce, S. (2021). Towards the replacement of wheat ‘Green Revolution’ genes. Journal of Experimental Botany. Volume 72, Issue 2, 157–160. https://doi.org/10.1093/jxb/eraa494
Plomp, R. (2014). Sint Jans rogge: geen ras maar een cultuurmethode. https://edepot.wur.nl/400219
Reinders, G. (1904). Handboek voor den Nederlandschen Landbouw en de Veeteelt (tweede deel). https://edepot.wur.nl/395879
Struik, J.J. & Ballast, R. (2014). Sint Jans Rogge; “Het terugbrengen van Sint Jans rogge rondom Markelo”.https://edepot.wur.nl/309213
Utrechts Landschap (2023). De terugkeer van de Utrechtse Blauwe. https://www.utrechtslandschap.nl/nieuws/de-terugkeer-van-de-utrechtse-blauwe
Zeven, A. C. (1990). Landraces and improved cultivars of bread wheat and other wheat types grown in The Netherlands up to 1944. Department of Plant Breeding, Agricultural University Wageningen, The Netherlands. 90-2 (1990). https://research.wur.nl/en/publications/landraces-and-improved-varieties-of-bread-wheat-and-other-wheat-f

Koolgewassen

Barten, B. (2012). In Goede Aarde. Herinneringen aan het groentezadenvak, een levend(ig)e bedrijfstak. Broek op Langedijk: Elma Drukkerij B.V.
Bejo (2020). Nederlands zaad valt wereldwijd in goede aarde. Interview in groenten & fruit met bert schrijver. https://www.bejo.nl/magazine/nederlands-zaad-valt-wereldwijd-goede-aarde
Bruin (1940). Cursis koolgewassen. https://edepot.wur.nl/14608
CGN (2017). Kool in Nederland. Kool. Geschiedenis van teelt en veredeling. https://edepot.wur.nl/405592
Commissie voor de samenstelling van de Rassenlijst voor Groentegewassen (1971). Drie en twintigste Rassenlijst voor Groentegewassen. https://edepot.wur.nl/475076
De Amelander (1998). Zuurkoolstampot, niet zo gewoon als het lijkt. https://www.deamelander.nl/historisch-archief/1689-zuurkoolstampot-niet-zo-gewoon-als-het-lijkt
Fossa Eugenia (z.d.). Spitskool. https://www.fossaeugenia.com/spitskool/
Geers, E. (z.d.). Kolen – Witte Kool. https://www.mijntuin.org/articles/kolen-witte-kool
Hoeden, P. van der (z.d.). De herkomst van cultuurgewassen. https://plantaardigheden.nl/aardig/aardigheden/herkomst.htm
Instituut voor Plantenveredeling (1932). Negende Beschrijvende rassenlijst 1932. https://edepot.wur.nl/474287
IVT (1943). Eerste Beschrijvende Rassenlijst voor Groentegewassen, 1943. https://edepot.wur.nl/473617
IVT (1947). Rassenkeuze en rassenveredeling bij groentegewassen in Oostenrijk. https://edepot.wur.nl/393590
IVT (1954). Zesde Beschrijvende Rassenlijst voor Groentegewassen, 1954. https://edepot.wur.nl/306407
Jensma, J. R. & Kraai, A. (1954). Practijkproeven met Spruitkool 1950 – 1951. https://edepot.wur.nl/364768
Jensma, J. R. & Kraai, A. (1955). Practijkproeven met witte kool 1952-1953. https://edepot.wur.nl/317684
Jensma, J. R. (1956). Cabbage varieties – Sluitkoolrassen. https://library.wur.nl/WebQuery/edepot/148616
Kluiter, H. (2022). Weeuwenteelt, wat is dat en hoe werkt het? https://www.gardenersworldmagazine.nl/groene-school/moestuin/weeuwenteelt/
LandIdee (z.d.). Savooiekool. https://www.landidee.nl/moestuin/savooiekool/
Oerakker (z.d.). Beschrijving Erfgoedrassen Kool. https://deoerakker.cgn.wur.nl/or/download/EGRkool.pdf
Snoek, N.J. & Buishand, Tj. (1982). Teelt van Spruitkool. https://edepot.wur.nl/254861
Spijksma, J. (2017). Friese Rassen en gewassen. https://www.werkverband-frieserassen.nl/images/stories/downloads/Platformreeks/12Naslagwerk-omslagi-deel1.pdf
Westfries Genootschap Bibliotheek (z.d.). 3.7 Zuurkoolfabriek Kramer in Zuid-Scharwoude. Laatste grote zuurkoolproducent in West-Friesland. https://www.westfriesgenootschap.nl/archivering/west-friesland_toen_en_nu/wf_ten_03_32_37.php
Wouda, T. (2018). Zwarte mosterd als streekproduct. https://www.nieuweoogst.nl/nieuws/2018/08/28/zwarte-mosterd-als-streekproduct
Woudenberg, V. (2013). Spitskool; Herkomst. https://vinniewoudenberg.wixsite.com/spitskool/

Peulvruchten

Erwt

Centrum Agrarische Geschiedenis (CAG) (Z.D.). Schaarse middelen (1750-1880). https://cagnet.be/page/voeding-1750-1880-dagelijkse-kost
DeTuinVanToen (). Erwt ‘Alderman’. https://sites.google.com/site/tuinvantoen/groenterassen/peulgewassen-boon-erwt/erwtenlijst/erwt-alderman
Drost, J.C. 1963 25 jaar veredelingsbedrijf CEBECO
Doperwt, Peul en Kapucijner, Mededeling Nr. 30 Uitgave van het Sprenger Instituut, Haagsteeg 6, Wageningen (juni 1984).
GardenOrganic (z.d.). Pea - Veitchs Perfection. https://www.gardenorganic.org.uk/seeds/pea-veitchs-perfection
GroenKennisNet (2016). Van schokkers en grauwe erwten. https://groenkennisnet.nl/nieuwsitem/van-schokkers-en-grauwe-erwten-1
Hedrick, U.P. 1928. Vegetables of New York, Vol. 1- Part 1: Peas of New York
Heligan (2019). The Lost Art of Seed Saving – ‘Preserving the past to protect the future’. https://www.heligan.com/news/the-lost-art-of-seed-saving-preserving-the-past-to-protect-the-future/
IVT (1948). 3^e Beschrijvende rassenlijst voor Groentegewassen, 1948. https://edepot.wur.nl/473626
IVT (1951). 26^e Beschrijvende rassenlijst voor Landbouwgewassen, 1951. https://edepot.wur.nl/478024
IVT (1956). 8^e Beschrijvende rassenlijst voor Groentegewassen, 1956. https://edepot.wur.nl/313707
IVT (1962). 14^e Beschrijvende rassenlijst voor Groentegewassen, 1962. https://edepot.wur.nl/407101
IVT (1966). 18e Rassenlijst voor Groentegewassen, 1966. https://edepot.wur.nl/411671
Mansholt, R.J. (1907). Beschrijving van de zaaizadenteelt, Boerderij ‘Fletum’ in den Westpolder. De Methode Van Veredeling en de Gekweekte Rassen.
Meadows, K. (2018). Thomas Laxton 1830 – 1893. https://www.waterfurlonggardens.com/thomas-laxton
Nijdam, F. E. (1949). De ontwikkeling van het Nederlandse rassensortiment van erwten en landbouwstambonen. Uit: Jubileumuitgave ter gelegenheid van het tienjarig bestaan der Peulvruchtenstudiecombinatie Wageningen: PSG 1949 pp. 23-37.
SlowFood (z.d.). Gele erwt. https://slowfood.nl/gele-erwt-2/
Ten Rodengate Marissen, J.Z. (1920). Bijzondere Plantenteelt, Bouwland II (Peulvruchten en Groenvoedergewassen). https://edepot.wur.nl/371423
Timmer, R.D. (1989). Teelt van Droge Erwten. Proefstation en Consulentschap in Algemene Dienst voor de Akkerbouw en de Groenteteelt in de Vollegrond. Teelthandleiding nr. 28. Maart 1989. https://edepot.wur.nl/254841
Wade, B. L. (1937). Breeding and Improvement of Peas and Beans. https://www.chathamapples.com/Vegetables/1937Legumes.htm

Vruchtgroenten

Aubergine

Koudecentraal (1977). Aubergine. Solanum Solanum L. var. esculentum Dun. Uitgave van het Sprenger Instituut. Mededeling nr. 30. https://www.koudecentraal.nl/documents/Aubergine.pdf
Oerakker (z.d.). Beschrijving Erfgoedrassen Aubergine. https://deoerakker.cgn.wur.nl/or/download/EGRaubergine.pdf
OranjeLijst (z.d.). Aubergine. https://deoerakker.cgn.wur.nl/or/searchform.asp
Salm, P. van der (2009). Product-info Aubergine. Productschap Tuinbouw. https://edepot.wur.nl/289224
Vollering, M. (2023). Kassen in het Westland: van plat glas tot megakas. https://geschiedenisvanzuidholland.nl/verhalen/verhalen/kassen-in-het-westland/
Wijnands, D. O. (1989). De eerste kassen voor planten uit de tropen. Onze eigen tuin : het blad met een eigen kijk op de tuin. 35 (1989) 4, 34 – 36. https://edepot.wur.nl/306869
Augurk en Komkommer
Banga, O. (1943). 1^e Beschrijvende Rassenlijst voor Groentegewassen 1943. Instituut voor de veredeling van Tuinbouwgewassen, Wageningen. https://edepot.wur.nl/473617
Bernard, E. van (1940). De teelt van de augurk in Nederland en daarbuiten. https://edepot.wur.nl/367291
Instituut voor de veredeling van tuinbouwgewassen (1956). Rassenlijst voor Groentegewassen 1956. https://edepot.wur.nl/313707
Instituut voor Bewaring en Verwerking van Tuinbouwprodukten te Wageningen (1959). Rond de Teelt van Augurken. https://edepot.wur.nl/317375
Oerakker (z.d.). Beschrijving Erfgoedrassen Augurk. https://deoerakker.cgn.wur.nl/or/download/EGRaugurk.pdf
Oerakker (z.d.). Beschrijving Erfgoedrassen Komkommer. https://deoerakker.cgn.wur.nl/or/download/EGRkomkommer.pdf
OranjeLijst (z.d.). Augurk. https://deoerakker.cgn.wur.nl/or/searchform.asp
OranjeLijst (z.d.). Komkommer. https://deoerakker.cgn.wur.nl/or/searchform.asp
Schoenaker, J. (1984). De gewashistorie van de komkommer Cucumis sativus L.. https://deoerakker.cgn.wur.nl/docs/Gewashistorie%20komkommer%20J%20Schoenaker.pdf
Sluit & Groot, 1876. Voorloopige Prijs-Courant van Tuin- en Landbouwzaden, enz. https://edepot.wur.nl/14677
Vijverberg, A.J. (z.d.). Problemen bij de teelt van meloenen. Proefstation voor de groenten- en fruitteelt onder glas te Naaldwijk. https://edepot.wur.nl/254346
Meloen
Buitelaar, K. (z.d.). Meloenenteelt onder glas. https://edepot.wur.nl/413546
Buitelaar, K.; Hoff, P.U. van het; Kruijk, P.A.; Roorda van Eysinga, J.P.N.L.; Simonse, M.P. (1984).

Wortel- en knolgewassen

Haverwortel en schorseneer

Bijzonder Brabants (z.d.). Giant. https://www.bijzonderbrabants.nl/
Hoeve het Blokhuis (z.d.). Haverwortel. https://www.hoevehetblokhuis.be/
MergenMetz (2024). Haverwortel. https://mergenmetz.nl/
Proefstation Lelystad (1991). Teelt van Schorseneren. https://edepot.wur.nl/252317

Rammenas

Oerakker (z.d.). Beschrijving Erfgoedrassen Rammenas. https://deoerakker.cgn.wur.nl/
Proefstation Lelystad (1992). Teelt van Rammenas. Teelthandleiding nr. 44 april 1992. https://edepot.wur.nl/252144

Overig

Blauwmaanzaad

Claes, M. (z.d.). Papaver Somniferum of de slaapbol. https://www.tuinadvies.nl/artikels/planten_papaver
Eiwit en Oliepad (z.d.). Blauwmaanzaad,Papaver somniferum. https://edepot.wur.nl/221825
Instituut voor Plantenveredeling (1940). Zestiende Beschrijvende Rassenlijst 1940. https://edepot.wur.nl/476405
Instituut voor Veredeling van Landbouwgewassen (1954). 29^e Beschrijvende Rassenlijst voor Landbouwgewassen met Bijlagen, 1954. https://edepot.wur.nl/306415
LGSeeds (z.d.). Teelt van Blauwmaanzaad – Teelthandleiding. https://www.lgseeds.nl/media/t/e/teelthandleiding_blauwmaanzaad.pdf
Oerakker (z.d.). Beschrijving Erfgoedrassen Blauwmaanzaad. https://deoerakker.cgn.wur.nl/or/download/EGRblauwmaanzaad.pdf

Klaver

CruydtHoeck.nl (z.d.). Witte klaver - Trifolium repens 'Friesch-Groninger witte klaver'. (https://www.cruydthoeck.nl/witte-klaver-trifolium-repens-friesch-groninger-witte-klaver
Huisseling.nl (z.d.). Boerenleven. De winning van rode maasklaver. https://www.huisseling.nl/landschap-en-boerenleven/boerenleven/
Oerakker (z.d.). Beschrijving Erfgoedrassen Klaver. https://deoerakker.cgn.wur.nl/or/download/EGRklaver.pdf
RTVNoord (2010). Fires-Groninger witte klaver dreigt te verdwijnen. https://www.rtvnoord.nl/nieuws/93556/fries-groninger-witte-klaver-dreigt-te-verdwijnen
Sluis & Groot (1919). Prijs-courant gras-, klaver-, en andere landbouwzaden, enz. Sluis & Groots’s Koninklijke Zaadteelt en Zaadhandel Enkhuizen (Holland). https://edepot.wur.nl/14678

Vlas

De Oerakker (z.d.). Beschrijving Erfgoedrassen Vlas. https://deoerakker.cgn.wur.nl/or/download/EGRvlas.pdf
Franssen, C.J.H. & Mantel, W.P. (1962). Tripsen in vlas en hun betekenis voor de vlascultuur. Instituut voor Plantenziektekundig Onderzoek. Centrum voor Landbouwpublikaties en Landbouwdocumentatie. https://edepot.wur.nl/317692
ItBraakhok (z.d.). Vlasmuseum It Braakhok. https://www.itbraakhok.nl/home/
Kemper, I. (2023). Het trechtervolk maakte kleding uit vlas, maar hoe deden ze dat? RTV Drenthe. https://www.rtvdrenthe.nl/nieuws/15567115/het-trechtervolk-maakte-kleding-uit-vlas-maar-hoe-deden-ze-dat
Kleyburg, P.L. (1957). Origin of white-flowering flax in the Netherlands. Euphytica 6, 224–226. https://doi.org/10.1007/BF00042304
Nieuwenhuys, J. (z.d.). Vlas, een oud gewas met een nieuwe toekomst. Museum Vollenhove. https://mijnstadmijndorp.nl/app/chclandvanvollenhove/verhalen/vlas-een-oud-gewas-met-een-nieuwe-toekomst
Verheul, M.J. & Struik, P.C. (1994). Teeltkundige aspecten van agrificatie; een verkenning van de toekomstmogelijkheden op de langere termijn in Nederland. https://edepot.wur.nl/411404
Vlasroute (2023). Vlasroute; Follow the Blue Line. https://vlasroute.nl/
Wholesomelinen (z.d.). History of Flax. https://wholesomelinen.com/pages/linen-flax-history
Zeeuwse Ankers (z.d.). Vlas. https://www.zeeuwseankers.nl/verhaal/vlas

Alle op deze website gebruikte informatie, inclusief foto’s, is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld, waarbij naar de gebruikte bronnen wordt gerefereerd (in het bijschrift van de foto's of voor de teksten in de referenties op deze pagina).

Mocht desondanks naar uw mening sprake zijn van inbreuk op (auteurs)rechten, dan verzoeken wij u contact met ons op te nemen.